BilgiSitem: Sosyal Zeka Nedir?

Sosyal zeka, çoklu zeka türlerinden biridir. Sosyal zeka kuramı, ilk olarak 1920'de Edward Thorndike tarafından oluşturulmuş bir çalışmadır. ''Kişilerarası Zeka'' olarak da adlandırılan sosyal zeka, insanlarla doğru bir şekilde etkileşim kurma, insanları rahat bir şekilde anlama ve onlarla rahatça anlaşma yeteneğidir.

Zeka, başka bir tabirle IQ, doğuştan gelir ve büyük çoğunlukta kalıtsaldır. Fakat sosyal zekanın önemli bir bölümü sonradan kazanılır. Geliştirilmeye açık bir zeka türüdür. Çocukluk dönemi, sosyal zeka gelişimi için oldukça önemlidir.

Sosyal zeka, kişilerin doğduktan sonra zamanla öğrenebileceği önemli birtakım beceriler içerir. Sosyal zekası yüksek bireyler, olaylara daha geniş bir açıdan bakarlar. Sözlü ve yazılı iletişimde daha ikna edici ve empatik bir iletişime sahiptirler.

Sosyal zekaya sahip bireyler, genellikle farkındalık oluşturabilen bireylerdir. Herkesle iyi geçinme, herkese yardımcı olma, onların sevgisini kazanma, herkesten takdir görme noktasında diğer kişilerden daha önde olan kişilerdir.

Sosyal Zekaya Sahip Kişilerin Özellikleri

Sorunlara çözüm üretebilme noktasında yapıcı özelliklere sahiptirler.
Diğer kişilere göre daha enerjiktirler. Bu enerjilerini çevreye de yansıtırlar.
İletişimde oldukları kişileri çok kısa sürede anlarlar.
İletişim içinde oldukları kişileri motive etmekte onların motivasyonunu en üst düzeye çıkarmakta zorlanmazlar.
Çevresinde etkileşim içinde oldukları kişilerde güven sağlarlar.
Dinleme kabiliyetleri üst düzeydedir.
Yaşadıkları çevrede danışılan ilk kişiler arasında yer alırlar.
En karmaşık problemleri çözmekte ustadırlar. Sorunları görme ve tanımlamada yapıcı davranışlar sergilerler.
Takım çalışmalarında oldukça etkindirler. Örgütsel çalışmanın faydalarını kavramakta sorun yaşamazlar.
Örgüt iklimine olumlu bir hava katarlar. Birlikte çalışmaktan zevk alırlar.
Bulundukları konumda örgüt ikliminin iyileşmesi için çaba sarf ederler.
Yalnızlığı sevmezler, sosyal özellikleri gelişmiş kişilerdir.
Çevreleri tarafından çabuk fark edilirler.
Başkalarının duygularını, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek olan empati geliştirmede oldukça başarılıdırlar.
Dışa dönüktürler. Cana yakın, içten, değişime açık ve uyumlu bir kişilikleri vardır.
Hareketten hoşlanırlar. Çevrelerinde başka insanlara ihtiyaç duyarlar.
Liderlik vasıfları üst düzeydedir. Sezgi, zeka ve bilgiye dayalı karar ve uygulamalarda öncüdürler.
Liderlik özellikleri sayesinde sürekli olarak başkalarını güçlü kılma amacındadırlar.
Karşısındaki kişileri tanımada, onların duygu ve düşüncelerini yorumlamada ustadırlar.
Bir örgütün üst düzey hedeflerini ve işleyiş biçimini tehdit eden veya hayatını tehlikeye sokan, acil karar verilmesi gereken durum olan kriz yönetimlerini başarılı bir şekilde idare ederler.
Çevreleriyle daha doyurucu ilişkiler geliştirirler.
Mutludurlar. Sürekli bir üzüntü ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğu olan depresyondan uzaktırlar.
Çevreyi çok iyi gözlemlerler. Bir fotoğraf makinesi gibi ayrıntıları kaçırmazlar.
Kendileri için önemli olan kişilerle ilişkileri derindir. Yüzeysel ilişkilerden uzak dururlar.
Hem güçlü hem zayıf yönleri bilmek, kabul etmek ve onlara hükmetmek olan öz güvenleri oldukça gelişmiştir.

Sosyal Zekânın Yeterince Gelişmemiş Olmasının Nedenleri

Huzursuz bir çevrede ve aile ortamında büyümek,
Çocukluk döneminde sürekli suçlayıcı ve yargılayıcı ifadelere maruz kalmak,
Anne ve babanın sık sık ciddi tartışmalar içerisine girmeleri, kavga etmeleri,
Çocukluk evresinde rol model bakımından kendileri için örnek olabilecek kişilerin olmaması,
Çocukluk döneminde sosyal zekâsı ön planda olan arkadaşlar edinmemiş olmak,
Çevresinde otoriter yapı ve düşünceye sahip kişilerin çok fazla olması,
Çocukluk çağlarında yaşanan bazı deneyimler,
Lider özellikli kişilerle aynı ortamı paylaşmamış olmak, onlarla çalışmamış olmak,
Aşırı koruyucu bir ortamda büyümek,
Başkasının yardım ve desteğiyle sürekli olarak bir şeyler yapmaya çalışmak, kendi başına bir şey üretememek.

Sosyal Zeka Nasıl Gelişir?

Farklı kültürlerle tanışma, onları tanıma, kültürel farklılıklara saygı duyma, ilişkilerde kültürel farklılıkları göz önünde bulundurma sosyal zekayı geliştirir.
Konuşan bireyin sözlerini açarak tekrar etmekten ibaret olan aktif bir dinleyici olmak, birini dinlerken onun sözünü bitirmesini sağlamak gerekir.
Sosyal zekası güçlü kişilerle zaman geçirin. Bunları önemseyin, göz ardı etmeyin.
Sosyal zeka ile ilgili kitaplar okuyun, sosyal zekayı destekleyen oyunlara yönelin. Özellikle çocukların zihinsel becerilerini geliştirmede önemli faydalar sağlayan oyunlarla çocukları bütünleştirin. Onların kutu oyunlarına ulaşmalarını sağlayın.
Çocukların iyi bir gözlemci olmasını sağlayın. Sosyal zekası gelişmiş kişilere gözlemci bir bakış açısı geliştirmelerine imkan tanıyın.
Çocuğu, sosyal zekaya çok benzer olan kişinin kendi duygularını anlaması, başkalarının duygularına empati beslemesi ve duygularını yaşamını zenginleştirecek biçimde düzenleyebilme yetisi olan duygusal zekayla destekleyin.
Çocuğunuzu başkalarını, takdir, taltif, tebrik etmelerini sağlayın. Böylece sağlıklı bir iletişim için en önemli aşama aşılmış olur.
Sosyal, görsel ve işitsel zeka soruları ile sosyal zeka geliştirilebilir.
Çocuklar, oyunu çok sevdikleri için özellikle çocukluk gelişim sürecinde sosyal zeka geliştirici oyunlardan destek alınabilir.

Sosyal Zeka ve Akademik Başarı

Birçok bilimsel araştırma sonuçlarına göre sosyal zekâ, akademik başarı üzerinde olumlu neticeler doğurur. Daha başarılı bir iş akışı, refah düzeyi elde etmek için sosyal zeka önemli bir destek unsurudur. En zeki insan olmak, mutlu, başarılı insan olmak anlamına gelmez. Bunu sosyal zeka ile desteklemek gerekir.

Yapılan birçok önemli çalışma, akademik zekanın başarı için tek başına yeterli olmadığı sonucunu ortaya çıkarmıştır. Sosyal zeka, akademik zekayı desteklediği noktada daha önemli ve kalıcı başarılar kaçınılmazdır.

Ayrıca bakınız

Çocuğun Okul Başarısını Artırmanın Yolları

Koçluk Nedir? Öğrenci Koçluğunun faydaları Nelerdir?

Verimli Ders Çalışma Teknikleri

Çoklu Zeka Kuramı ve Zeka Türleri

Aile İçi Şiddet Çocuğu Nasıl Etkiler?

Sosyal Zeka Nedir?

Çocuk Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çocuklarda Karanlık Korkusu Nasıl Geçer?

Etkili Sınıf Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Geleceğin Meslekleri

Kitap Okumanın Faydaları