BilgiSitem: Mobbing Nedir, Türleri Nelerdir, Nereye Başvurulur?

Mobbing, çalışma hayatında çok sık rastlanan bir durum ve gittikçe yaygınlaşan bir uygulamadır. Genellikle yönetici konumunda olan kişilerin çalışanlarına bilinçli bir şekilde uyguladıkları psikolojik baskı olarak bilinse de çok farklı özellikler içerir. Bir ''ofis hastalığı'' veya ''zorbalık'' olarak da nitelendirilen mobbing, son yıllarda üzerinde çok fazla durulan ve önemli sonuçlar doğuran olumsuz uygulamalardır.

Mobbing uygulayan kişiler, daha çok aşırı denetleyici, baskıcı, çağdaş yönetim tekniklerini bilmeyen, örgüt iklimi ve motivasyonunun önemini kavramayan ve konumlarını kaybetmek istemeyen despot özelliklere sahip kişilerdir.

Adalet, aidiyet ve motivasyon bir kurum kültüründe mutlaka olması gereken üç önemli özelliktir. Adalet duygusundan yoksun, kişinin kendisinin çalıştığı iş yerinin bir parçası olarak görme durumu olan aidiyet duygusundan farklı; adalet ve aidiyet duygusunun bir sonucu olarak ortaya çıkan motivasyondan uzak kişilerin neden olduğu uygulamalardır.

Bu yazımızda mobbing nedir, mobbing türleri nelerdir, mobbing uygulamalarında nereye başvurulur? sorularına cevap vermeye çalışacağız.

Mobbing Nedir?

İş yerlerinde kişilere yönelik sistematik ve bilinçli bir şekilde yapılan yıldırma, kişileri işten soğutma, dışlama, izolasyona tabi tutma, pasifize etme ve kişileri işten uzaklaştırmayı amaçlayan girişimlerdir. Kişilerin kişilik değerlerine, sosyal ilişkilerine, mesleki ve sağlık durumlarına zarar veren her türlü kasıtlı olumsuz tutum ve davranışların tümüdür.

Mobbing, bir kişi tarafından uygulandığı gibi birden fazla kişi tarafından da uygulanabilir. Mobbing, genel anlamda üst makamdakiler tarafından uygulanan bir durum olsa da astlar tarafından da aynı uygulamalar söz konusu olabilir. Mobbing uygulamaları; açık veya gizli, dolaylı ve doğrudan yapılabilmektedir.

Mobbinge maruz kalan kişilerin morali ve iş performansı uygulamalardan olumsuz etkilenir. Yönetici konumunda olan kişiler mobbing uygulanan kişilerle ilgili bir tedbir almazsa durum gittikçe olumsuzlaşır. Motivasyon eksikliği, işe odaklanamama, sürekli stresli olma, hayatta kaygı duyma başta olmak üzere birçok olumsuzluğu doğurur.

Mobbing uygulamalarının önüne geçilmediği takdirde ilgili iş yerinde ciddi bir iş gücü kırılması yaşanabilir. Bu da işletmeleri ciddi şekilde etkiler. İş yeri iklimi bu durumdan olumsuz etkilenir. Örgütsel çalışma ortamı zayıflar, verim azalır.

Mobbing uygulamaları, kurumsal çalışmada esas olan aidiyet duygusunun zayıflamasına yol açar ki bu da kişinin iş yerini ve iş yeri yöneticilerini hasım olarak görme sonucunu doğurur.

Üstün asta uyguladığı mobbing dışında bir de tam tersi uygulamalar şeklinde yapılan mobbingler de vardır. Astlar, genellikle verilen işleri bilinçli bir şekilde geciktirir, eksik yapar yani verilen talimatın gereğini bilinçli bir şekilde tam olarak yapmazlar. Üst konumundaki kişileri topluluk önünde zor durumda bırakmaya çalışırlar. Üstün asta yaptığı tüm mobbing uygulamalarının aynısını yaparlar.

Not: Birçok mobbing türü vardır. Mobbingde önemli olan durumun sistematik olarak tekrarlanması, davranışın bilinçli yapılması ve uzun bir süre devam etmesidir.

Mobbing Türleri (Uygulamaları) Nelerdir?

Çalışanın özgüven ve özsaygısını kaybetmesine neden olan uygulamalarda bulunmak,
Çalışanı yok saymak, önemsememek, görmezden gelmek,
Çalışanı bilinçli bir şekilde işten küstürmek,
Çalışan hakkında asılsız bir iddia ortaya atıp onu yaymaya çalışmak,
Kişinin çalışma ortamını ve şartlarını bilerek zorlaştırmak,
Kişiyi bilinçli bir şekilde tecride mahkûm etmek, yalnızlaştırmak,
Kişiye sürekli olarak suçlamalarda bulunmak ve onları eleştirmek,
Çalışanın statüsünü küçümsemek, onunla dalga geçmek,
Çalışana uygunsuz lakaplar takmak,
Çalışanın iş motivasyonunu kırmak,
Çalışanı tehdit etmek,
Çalışanı cinsel tacize uğramasını sağlamak,
Çalışanla ilgili rencide edici, kaba ve kötü sözler sarf etmek,
Çalışana bilinçli bir şekilde görev alanı dışında iş vermek,
Çalışanın arkasından çeşitli söylentiler çıkarmak ve bunların yayılmasını sağlamak,
Kişiye mesleki yeterliliğinin çok altında veya dışında işler vermek,
Çalışanın yazlı ve sözlü taleplerini görmezlikten gelmek, talepler yokmuş gibi davranmak,
Kişinin fiziksel özellikleri, giyim kuşam tarzı ve üslubuyla alay etmek,

Mobbing Uygulamasında Nereye Başvurulur

Alo 170 (7 gün 24 saat başvuru yapılabilir)

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,

TBMM,

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER),

Kamu Görevlileri Etik Kurulu,

Kamu Denetçiliği Kurumuna başvurabilir.

Uyarı: Mobbing uygulamalarında başvuru basamaklarını takip ederek ve yeterli delil elde ederek sonuç almak mümkündür. Yalnızca birilerini zor durumda bırakmak için asılsız, delilsiz ve mesnetsiz iddialarla yapılan başvurular başvuran kişinin aleyhine olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Ayrıca bakınız

Çocuğun Okul Başarısını Artırmanın Yolları

Koçluk Nedir? Öğrenci Koçluğunun faydaları Nelerdir?

Verimli Ders Çalışma Teknikleri

Çoklu Zeka Kuramı ve Zeka Türleri

Aile İçi Şiddet Çocuğu Nasıl Etkiler?

Sosyal Zeka Nedir?

Çocuk Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çocuklarda Karanlık Korkusu Nasıl Geçer?

Etkili Sınıf Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Geleceğin Meslekleri

Kitap Okumanın Faydaları