BilgiSitem: Küresel Isınma Nedir? Küresel Isınmanın Nedenleri ve Sonuçları

Küresel ısınma, atmosfere salınan karbondioksit gibi sera etkisi oluşturan gazların, yer kabuğu ve denizlerin ortalama sıcaklıklarında artışa neden olmasına denir. Diğer bir tabirle dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artış ve bunun yol açtığı iklim değişiklikleridir.

Dünyada sera etkisine neden olan gazlar; su buharı, karbondioksit, metan ve ozon'dur. Doğal yaşam için ciddi bir tehdit olan küresel ısınma her geçen gün biraz daha gündem olmaktadır. Şimdi, yapılan bilimsel araştırmalar ışığında küresel ısınmanın nedenleri nelerdir, küresel ısınmanın yol açtığı sonuçlar nelerdir? sorularına cevap verelim.

Küresel Isınmanın Nedenleri

Sanayileşme

El aleti ile üretim yapmaktan makineye geçiş olarak tanımlanabilen sanayileşme, teknolojik gelişmelerin bir sonucudur. Endüstrileşmenin hızlı bir şekilde artması sonucunda karbon emisyonu aynı şekilde artmakta ve küresel ısınmayı artırmaktadır. Sanayileşme böylece küresel ısınmanın önemli nedenleri arasında yer alır.

Ulaşım

Dünya nüfusunun hızla artması, şehir içi ve şehir dışı ulaşımı artırmaktadır. Bu da yeni araçlar, vasıtalar anlamına gelmektedir. Araçların tükettikleri yakıt, araç egzozlarından atmosfere salınır. Araçları besleyen petrol ürünleri, fosil yakıtlar arasında yer alır. Fosil yakıtlar, yüksek oranda karbon içerir. Hava ve su kirliliğine neden olur. Bu fosil yakıtlar, ısıyı atmosferde tutarak küresel ısınma için önemli bir neden oluşturmaktadır.

Isınma

İnsanların ısınma ihtiyaçları en fazla kömür, doğalgaz ve petrol türevleri ile karşılanmaktadır. Kömür, doğalgaz ve petrol, fosil yakıt veya mineral yakıtlar içerisinde yer alır. Fosil yakıtlar, ölen canlı organizmaların oksijensiz bir ortamda milyonlarca yıl boyunca çözülmesi ile oluşur. Isınmada kullanılan bu fosil yakıtlar küresel ısınmanın önemli nedenleri arasında yer alır.

Tüketim Alışkanlıklarının Yaygınlaşması

Giderek artan ihtiyaçlar, insanların tüketim çılgınlığı yarışına girmeleri yeni yeni üretimler anlamına gelmektedir. Bu da fosil yakıt veya mineral yakıt olan kömür, petrol ve doğalgazın daha fazla tüketilmesi anlamına gelir. Dolayısıyla küresel ısınmaya önemli bir neden oluşturur.

Tarımsal İlaçlar

Organik tarım, geleneksel tarım yöntemleri, her geçen gün azalmaktadır. Bunun yerine tarım makineleri ve bunların kullanımı, sentetik gübreler, böcek ilaçları, genetik teknolojisinin yoğunlaştığı makineye yönelik tarım ön plana çıkmaktadır. Daha kolay ve pratik olduğu için tercih edilen bu yöntemle kullanılan çeşit çeşit tarımsal ilaçlar, tarım alanlarının yok olmasına, sıcaklığın ciddi oranda yükselmesine neden olmaktadır. Bu da küresel ısınmayı artırmaktadır.

Hayvancılık Faaliyetleri

Hayvanların beslenmek için yeryüzündeki yeşillikleri tüketmeleri ve doğaya bıraktıkları akıt, çevre kirliliği için önemli bir neden oluşturur. Giderek yaygınlaşan endüstriyel hayvancılık küresel ısınmayı artırmaktadır. Endüstriyel hayvancılığın önemli bir bileşeni olan ilaç ve kimyasallar da küresel ısınmanın önemli nedenleri arasında yer alır. İneklerin ürettikleri sera gazları içerisinde yer alan ve sera gazlarından çok daha zararlı olan metan gazı da küresel ısınmayı hızlandırmaktadır.

Ormanlık Alanların Azalması

Ormanlardaki ağaçların sanayi ve inşaat sektöründe kullanmak ve ısınmak gibi çeşitli nedenlerden kesilmesi aşamalı değişikliklere tabi olarak genetik, türler ve ekosistem çeşitliliğinin nispeten sabit kaldığı doğal dengenin korunması olan ekolojik dengeye çok büyük zarar vermektedir. Yeşil alanların, ağaçların azalması, yok edilmesi hava kirliliğinin nedenleri arasında yer alır. Bu da küresel ısınmaya önemli bir neden oluşturur.

Küresel Isınmanın Sonuçları

Kuraklık

Küresel ısınma ile birlikte bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığı olarak tanımlanabilen en tehlikeli doğa olaylarından biri olan kuraklık artmaktadır. Kuraklıktan doğal çevreden, insan yaşamına kadar hemen hemen her şey etkilenir. Topraktaki nemin azalması, ağaçların ve ormanlık alanların azalmasına yol açar. Tarım alanları yeterince sulanamadığından verim düşer. Tarımdaki olumsuzluk ekonomiye de yansır. Çok önemli kentsel sorunlar, temiz su kaynağı yetersizliği ve sağlık problemleri ortaya çıkar.

Susuzluk

Su, canlılar için en önemli yaşam kaynağıdır. Alternatifi olmayan, kıt bir kaynaktır. Dünya nüfusu her geçen gün artarken su kaynakları azalmaktadır. Hızlı nüfus artışının etkisinin yanında, küresel iklim değişikliği nedeniyle yaşanan şiddetli kuraklıklar, ağaçların tahrip edilmesi ve yok olması, tarım alanlarında daha fazla suya ihtiyaç duyulması susuzluk gibi önemli bir sorunu ortaya çıkarmaktadır. Bu da küresel ısınmanın önemli sonuçları arasında yer alır.

Buzulların Erimesi

Küresel ısınmanın yol açtığı sonuçlardan biri de yeryüzündeki buzulların hızla erimesidir. Küresel ısınma hem atmosferin hem de okyanus sularının sıcaklık değerlerinin artmasını tetikleyerek buzulların normal süreden çok daha çabuk erimesine neden olmaktadır. İklim değişikliğinin buzullara olan dinamik etkisi her geçen gün artmaktadır. Bu buz kütleleri potansiyel su kaynağı oldukları için bilim insanları buzul erimesi için ''sonun başlangıcı'' tabirini kullanır. Buzul erimesi ayrıca deniz seviyesinin hızla yükselmesine yol açar.

Buharlaşma

Buharlaşma, herhangi bir sıcaklıkta yüzeyde olan sıvı moleküllerinden kinetik enerjisi yüksek olan taneciklerin sıvı halden gaz hale geçebilme olayına verilen isimdir. Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı da artar. Küresel ısınmayla gezegen yüzeyindeki ortalama ısının artması, buharlaşmanın artmasına yol açar.

Orman Yangınları

Küresel karbon dengesini yöneten ve düzenleyen ormanlar, iklim değişikliklerinde olumsuz etkilenir. İklim değişikliğiyle birlikte artan atmosferik kararsızlık, sıcaklık yükselmesi, kuraklık gibi meteorolojik ve iklim şartları, orman yangınlarının artmasına neden olur. Bu da küresel ısınmanın yol açtığı olumsuz sonuçlar arasında yer alır.

Sel

Sürekli bir biçimde yağan yağmurlardan ya da eriyen karlardan oluşan, geçtiği yerlere zarar veren taşkın suya sel denir. Küresel ısınmanın artmasıyla birlikte sağanak yağmurlar çoğalır. Sağanak yağmurlar, sel baskınlarını arttırır. Deniz üzerindeki sıcak havadaki nem oranının artması bulutların çoğalmasına neden olur. Bu da daha fazla yağmur anlamına gelir. Sağanak halinde yağan bu yağmurlar da sel oluşumunu tetikler.

Çölleşme

Küresel ısınma ile birlikte artan sıcaklar ve buharlaşma, yüzlerce yılda oluşan toprak katmanının önce incelmesine, sonra yok olmasına neden olan çölleşmeye yol açar. Küresel ısınmanın sonuçlarından olan çölleşme arazinin yağış alma, su tutma kapasitesinin azalması, doğal bitki örtüsünün tahrip olarak toprak erozyonunun yaşanması, toprağın susuzlaşması ve çoraklaşmasıdır. Küresel ısınmanın yol açtığı iklim değişiklikleri, kuraklık, su kaynaklarının fazlaca tüketilmesi ve buharlaşma çölleşmeyi doğurur.

Deniz Suyu Seviyesinde Yükselme

Küresel ısınma ile birlikte sera gazlarının artması ve buzulların hızlı ve yoğun olarak erimesi deniz seviyesinde yükselmeye neden olur. 2100 yılında bu yükselmenin 1 metreyi bulacağı tahmin edilmektedir. Bu da birçok yerin su altında kalmasına, kıyı şeridinde yaşayan milyonlarca insanın göç etmesine neden olacaktır.

Sağanak Yağışlar

Küresel ısınmanın sonuçlarından biri de sağanak yağışların artmasıdır. Süresinin çok kısa olması, yağışın aniden başlayıp bitmesi, yağış yoğunluğunun ani değişimi ve gökyüzü görüntüsünün hızlı değişimi sağanak yağışı diğer yağış şekillerinden ayıran özelliklerdir. Küresel ısınmanın atmosfere normalden daha fazla su buharı salımına neden olmasının bir sonucu olarak bulutlar, yoğun yağmur ve kar yağışına neden olur. Küresel ısınma ile birlikte atmosferdeki su kapasitesi artar. Bu da daha fazla sağanak yağışa yol açar.

Ayrıca bakınız

Dünyanın 7 Harikası

Dünyada En Çok Konuşulan Diller Hangileridir?

Dünyanın Enleri

Dünyanın En İlginç Bilgileri

Hangi Ülkenin Neyi Meşhur?

Dünya Tarihindeki En Büyük Salgınlar

Ülkelerin Para Birimleri

Tac Mahal

Eyfel Kulesi

Türkiye'de Kışın Gezilmesi Gereken Yerler

Hangi İlin Nesi Meşhur