Altın Fiyatları Nasıl Belirlenir?

Altın, çok eskiden beri çok tercih edilen yatırım araçlarının başında gelir. Altının nadir bir maden olması, altını küresel bir para birimi haline getirdi. Dolar, Euro, Sterlin, Yen ve TL gibi para birimleri olmadan önce de altın vardı. Günümüzde de güvenli liman olarak kabul edildiği için oldukça fazla tercih edilmektedir. Birçok kişi çeyrek veya gram altının fiyatlarını sürekli takip eder ve portföyünde altın bulundurur.

Bankalarda altın hesaplarının açılmasıyla birlikte gram altın ön plana çıkmaya başladı. Bankaların mobil uygulamaları sayesinde gram altın almak oldukça kolaydır. Gram altın almak için çeyrek altında olduğu gibi paranın bir meblağa ulaşması gerekmemektedir.

Uluslararası piyasalarda altının değeri her zaman dolar ile ifade edilir. Doların değerinin düşmesi veya yükselmesi altın fiyatları üzerinde doğrudan etkili olur. Türkiye'de de dolar kurunun değeri altın fiyatları üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Dolar, Türk lirasına göre yükseldiği zaman altın fiyatları yükselmekte, düştüğünde de altın fiyatları düşmektedir.

Altın, her zaman likidite edilebilen ve kendinden menkul bir yatırım aracıdır. Dünyanın her yerinde karşılığı alınabilmektedir. Bu kadar gündem olan ve tercih edilen altının fiyatı neye göre belirlenir? Altın fiyatlarını yükselten ve düşüren nedenler nelerdir? Bu yazımızda bu soruların cevaplarını sizin için derledik. Birlikte öğrenelim.

Altın Fiyatlarını Belirleyen Etmenler

Altın, tüm dünyada işlem gören finansal bir emtia olduğu için altın fiyatları yerel değil küresel ölçekte belirlenir. Piyasalar, 24 saat açık olur. Doğudan batıya doğru bir ülkede açılırken diğerinde kapanır. Pekin'de işlem bitince İstanbul'da, İstanbul'da işlem bitince Londra’da, Londra'da işlem bitince New York'ta açılır. Bu döngü bu şekilde devam eder. Tüm dünyada altın fiyatları sürekli değişir, hareket halindedir. Altın piyasası, küresel ölçekte 7/24 işlemeye devam eder.

ABD başta olmak üzere güçlü ülkelerin para politikaları, merkez bankalarının kararları altın fiyatlarını belirlemede en önemli unsurlardır. ABD merkez bankası FED, Avrupa Merkez Bankası ECB ve Çin, para politikalarını en fazla etkileyen dolayısıyla altın fiyatlarını belirleyen ülkeler veya kuruluşlardır.

ABD, altın fiyatlarına en etkili yön veren ülkedir. Tüm dünyanın gözü sürekli ABD merkez bankası FED'in belirleyeceği politikalarda olur. FED, yılda sekiz kez toplanır. ABD'deki ekonomik veriler, istihdam, GSYİH büyümesi, sektörel bazlı gelişmeler ve genişlemeci para politikaları altın fiyatları üzerinde etkili olur. Genellikle güçlü ekonomik büyüme altın fiyatlarının düşmesine neden olurken düşük büyüme, yüksek işsizlik, imalat verilerinin zayıflaması da altın fiyatlarının artmasını sağlar.

Altın fiyatlarının belirlenmesi yalnızca güçlü devletlerin ekonomileri ile sınırlı değildir. Dünyadaki ekonomik gelişmelerden sonra altın fiyatlarını belirleyen en önemli faktör ise arz ve talep meselesidir. Talebin arttığı zamanlarda altın fiyatlarında artış; talebin durgun olduğu veya azaldığı zamanlarda ise düşüş olmaktadır.

Kuyumculuk alanında dünyada yıllık ortalama 3500 ton kadar altın ihtiyacı ortaya çıkar. Hindistan, Çin, Türkiye gibi ülkelerde hem altına duyulan ilgi nedeniyle hem de mevsimsel olarak düğün zamanlarında bu talep en üst seviyeye çıkar. Bu da altın fiyatlarında artışa neden olur.

Altın fiyatlarını belirleyen bir başka faktör de küresel jeopolitik risklerdir. Kriz ortamlarında altın her zaman güvenli bir sığınak olmuştur. Terörizmle savaşın arttığı dönemler, ülkeler arasında önemli savaşların olması, Amerika'da gerçekleşen 11 Eylül saldırısı gibi küresel sonuçlar doğuran olaylar, 2020'de dünyayı esir alan Covit-19 salgını önemli jeopolitik risklere örnek verilebilir. Bu ve buna benzer riskler altının yukarı hareket etmesine neden olur.

Küresel reel faiz oranları da altın fiyatlarını belirlemede etkilidir. En başta şüphesiz ABD merkez bankası FED'in faiz politikaları gelir. FED, faizi indirdiği veya sabit tuttuğu durumlarda altın fiyatlarında yukarı doğru hareket oluşmaya başlar. Faizden çıkan para yön bulma aşamasına girer ve genellikle altın da bu adreslerden biri olur. FED, faizleri yükselttiği zaman da altın gibi kıymetli emtialardan çıkışlar yaşanır ve para faize yönelir. Bu da altında değer kaybına yol açar.

Dünyada altın fiyatlarını belirleyen bir başka unsur da merkez bankalarının para politikalarıdır. Merkez bankaları zaman zaman nakitte sıkışan piyasalara likidite akışı sağlamak için parasal genişlemeye gider. Bu da düşük fırsat maliyeti nedeniyle bir miktar paranın altına yönelmesi anlamına gelir. Piyasalara nakit akışının sağlandığı parasal genişlemeler genellikle altın fiyatlarının artmasına neden olur. Tam tersi durumda likidite sıklaştırma adımları da altında satışa dolayısıyla fiyatlarının düşmesine neden olur.

Merkez bankalarının portföy hareketleri de altın fiyatı üzerinde etkili olur. Hemen hemen dünyadaki tüm merkez bankaları portföylerinin bir kısmını altında tutarlar. Başta ABD Merkez Bankası FED, Avrupa Merkez Bankası ve Çin Merkez Bankası başta olmak üzere merkez bankalarının ciddi bir şekilde altın portföylerini artırma çalışmaları altın fiyatlarının yükselmesini sağlar. Bazen de merkez bankaları portföylerini azaltma yoluna gider. Tonlarca altını piyasaya sürer. O zaman da altın fiyatlarında ciddi düşüşler olur.  

Altın fiyatlarını etkileyebilecek diğer bir faktör ise enflasyon yani mal ve hizmetlerin yükselen fiyatıdır. Genellikle enflasyon arttığı zaman bir olumsuz durum olarak değerlendirildiği için altın fiyatlarının yükselmesine, sabit kaldığı ve düştüğü zaman da olumlu bir gösterge olarak değerlendirilir ve altın fiyatlarının stabil seyretmesine veya düşmesine neden olabilir.

Önemli Not: Bu yazı bilgi amaçlıdır. Kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Para politikalarında nedenler, dirençler, göstergeler her zaman aynı sonuçları doğurmaz.

Ayrıca bakınız

Su Faturasını Düşürmek İçin Ne Yapmalıyız?

Elektrik Faturası Nasıl Düşürülür?

Doğalgaz Faturası Nasıl Düşürülür?

Ev Alırken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Ucuz Uçak Bileti Bulma Yolları

Altın Fiyatları Nasıl Belirlenir?

 

Ana Sayfa