Dünya Tarihindeki En Büyük Salgınlar

1. Antoninus Vebası

MS 165-180 yılları arasında Yakın Doğu'daki seferlerden Roma İmparatorluğu'na dönen askerler tarafından getirilen salgın bir hastalıktır. Çiçek veya kızamık şeklinde olduğu tahmin edilen vebada Roma İmparatoru Lucius Verus da hayatını kaybetmiştir. Salgın dokuz yıl sonra yeniden ortaya çıkmıştır. Antoninus Vebası'ndan 5 milyon civarında kişi hayatını kaybetmiştir. %25 öldürme oranı olduğu bilinen veba, Roma ordusunu adeta çökertmiştir. Yine veba, Roma kültürü üzerinde ciddi bir tahribat oluşturmuştur.

 
2. Justinian Vebası (I. Veba Salgını)

MS 541-542 tarihinde ortaya çıkan 750 yılına kadar çeşitli şekillerde varlığını sürdürmüştür. Tarihin en ölümcül salgınlarından biri olarak kabul edilir. Doğu Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve tüm Akdeniz çevresindeki liman kentlerini etkilemiştir. Tam iki asır boyunca farklı zamanlarda ortaya çıkmıştır. Yersinia pestis bakterisinin yol açtığı salgında 30-50 milyon civarında kişi hayatını kaybetmiştir. Bakterinin, Mısır'dan gelen tahıl gemilerindeki hasta sıçanlar tarafından şehre taşındığı tahmin edilmektedir.

 
3. Japonya Çiçek Salgını

735-737 yılları arasında ortaya çıkan variola majör virüsü nedeniyle 1 milyon kişinin hayatını kaybettiği tarihin en büyük çiçek salgınları arasında yer alır.

 
4. Kara Veba (II. Veba Salgını)

1346-1353 tarihlerinde görülen insanlık tarihinin bilinen en büyük salgınıdır. Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu salgında Avrasya ve Kuzey Afrika'da 200 milyon kişi hayatını kaybetmiştir. Çin ve Orta Asya'dan başlayan veba, 1347'de Kırım'da bir Ceneviz ticaret merkezini kuşatan Moğol ordusunun vebalı cesetleri mancınıkla kentin içine atmasıyla Avrupa'ya taşındı. Kara Veba, Avrupa nüfusu üzerinde ciddi etki oluşturmuş, Avrupa'da sosyal temellerin değişmesine neden olmuştur.

 
5. Yeni Dünya Çiçek Salgını

Yeni dünya çiçek salgını 1520'de variola majör virüsünün neden olduğu ve 56 milyon kişinin hayatını kaybettiği tarihin en büyük salgınları arasında yer alır.

 
6. İtalya Vebası (Bubonik Veba)

1629-1631 tarihleri arasında İtalya'da yersinia pestis bakterisinin yol açtığı ve 1 milyon kişinin hayatını kaybettiği en tehlikeli salgınlar arasında yer alır. Orta Çağ'da Asya'nın güneybatısında başlayarak Avrupa'ya kadar yayılan kara ölüm olarak adlandırılan veba İngiltere'de 75 bin, Fransa'da 100 bin kişinin ölümüne neden oldu. En fazla da İtalya'yı etkiledi. Bubonik vebası, İtalya tarihinin en büyük felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

 
7. Büyük Londra Vebası

Büyük Londra Vebası, 1665–1666 yılları arasında İngiltere'de yaşanmış dünyanın en büyük vebaları arasında yer alır. Yersinia pestis bakterisinin yol açtığı vebada 100 bin kişi hayatını kaybetmiştir. İngiltere üzerinde çok derin etki bırakmıştır.

 
8. Kolera Pandemilleri

1817-1892 yılları arasında vibrio cholerae isimli bakterinin neden olduğu pandemillerdir. Bağırsak enfeksiyonuna bağlı olarak akut ve şiddetli ishal şeklinde seyretmiştir. 1817'de Japonya'da, 1826'da Moskova'da, 1831'de Berlin, Londra ve Paris'te salgınlar başlamıştır. 1892 yılında da Hamburg'da salgın baş göstermiştir. Etkileri Balkan Savaşları'na kadar sürmüştür. Pandemiden 1 milyon insan hayatını kaybetmiştir.

 
9. III. Veba Salgını

1885'te yersinia pestis bakterisinin sebep olduğu salgında 12 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Tehlikeli salgınlar arasında yer alır.

 
10. Sarı Humma Salgını

Sarı humma salgını, ilkin 1700'lerde İtalya, Fransa, İspanya ve İngiltere'de ortaya çıkmıştır. 19. yüzyılda İspanya'da etkili olmuştur. Salgın tipli virüs olan Sarı Humma'dan 150 bin kişinin öldüğü tahmin edilmektedir.

 
11. Rus Gribi

1889-1892 tarihleri arasında H2N2 virüslerinin sebep olduğu Rus Gribi, İspanyol gribinden önceki en büyük grip salgınıdır. Grip salgınında Rusya'da 1 milyona yakın insan hayatını kaybetmiştir. Dünyanın en büyük grip salgınları arasında yer alan Rus Gribi, Rusya'yı derinden sarsmıştır.

 
12. İspanyol Gribi

İspanyol Gribi, 1918-1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül olan bir alt türünün neden olduğu ve ''İspanyol Nezlesi'' olarak da bilinen grip salgınıdır. Hindistan'dan ABD'ye, Britanya'dan Fransa'ya Fiji adalarından Osmanlı İmparatorluğu'na kadar geniş bir coğrafyada üç dalga şeklinde etkili olmuştur. Birçok ünlü kişiyi aramızdan almıştır. Diğer griplerden en önemli farkı çocuk ve yaşlılardan ziyade daha çok genç yetişkinleri etkilemiş olmasıdır. Bünyesi güçlü olanlara daha çok etki ederek bünyenin bağışıklık sistemi ne kadar güçlüyse ateşin de o kadar yüksek olmasına neden olmuştur: İspanyol Gribinde, 18 ayda tam 50 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Grip, 500 milyon insana enfekte olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlar arasında yer alır. Bu sayı birinci ve ikinci dünya savaşlarında ölen insan sayısının toplamından bile kat kat fazladır.

 
13. Asya Gribi

1957-1958 tarihleri arasında görülen H2N2 virüs kaynaklı dünyanın en büyük salgınları arasında yer alır. Çin'de başlayan Asya Gribinde 2 milyona yakın insan hayatını kaybetmiştir. Aşının bulunması ile salgının önüne geçilmiştir. Aşı çalışmalarının hız kazanmasına neden olmuştur.

 
14. Hong Kong Gribi

1968-1970 yılları arasında A tipi H3N2 virüsünün neden olduğu büyük salgınlar içerisinde yer alır. Dünya çapında etkili olan gripte 1 milyon insan hayatını kaybetmiştir. Hastalık ilk olarak Hong Kong'ta çıktığı için bu ismi almıştır. Vietnam, Singapur, Filipinler, Kuzey Avustralya, Avrupa ve ABD'de daha çok etkili olmuştur. Yaşlı nüfusu daha fazla etkilemiştir.

 
15. HIV/AIDS Virüsü

1961'den günümüze dek süren bağışıklık yetmezliğinin etkili olduğu Batı Afrika'dan dünyaya yayılan bir salgın türüdür. HIV virüsü; cinsel ilişki, kan teması, organ nakli ve anneden bebeğe olmak üzere dört şekilde bulaşır. HIV virüsü, hem erkekten hem de kadından bulaşabilir. Halsizlik, yüksek ateş, boğaz ağrısı en büyük belirtileri arasında yer alır. Bu amansız hastalık yüzünden bugüne dek 35 milyona yakın insan hayatını kaybetmiştir.

 
16. SARS

Şiddetli akut solunum yolu sendromu olarak bilinen SARS, 2002-2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlamış adeta bir pandemi gibi yayılmıştır. 65 yaş ve üzerindeki kişileri daha çok etkileyen ve grip benzeri şikâyetlerle ortaya çıkan SARS virüsü nedeniyle birçok kişi hayatını kaybetmiştir. Tüm hastalar için ortak belirti ise ateşin 38 °C üstüne çıkmasıdır. Bugün itibariyle etkisini tamamen kaybetmiştir.

 
17. Domuz Gribi

Domuz gribi, 2009-2010 tarihleri arasında influenza A virüsünün alt türlerinden H1N1 virüsünün neden olduğu salgındır. Dünya genelinde 200 bin kişinin ölümüne neden olan domuz gribi domuzlarda oluşan gribe benzer olduğu için bu ismi almıştır. Aşısı üretildiği için salgın kontrol altına alınmış ve bir süre sonra etkisini kaybetmiştir.

 
18. Ebola

2014-2016 yılları arasında etkili olan ebola virüsü, insanlarda ve insan dışı primatlarda viral hemorajik ateş şeklinde oldukça ciddi hastalıklara yol açan virüstür. Batı Afrika'da patlak veren salgın ölümcül özelliği en yüksek salgınlar arasında yer alır. Yaklaşık 11 bin kişinin hayatını kaybettiği virüs diğer küresel ölçekli virüslere göre daha az etkili olmuştur.

 
19. Mers

İlk kez 2012 yılında Suudi Arabistan'da tanımlanan ve yeni bir coronavirüsün sebep olduğu bulaşıcı solunum yolu hastalığıdır. Virüsün develerden kaynaklandığı tahmin edilmektedir. İnsandan insana yakın temasla bulaşmaktadır. Binlerce insanın ölümüne neden olan Mers, dünya ölçeğinde diğer virüsler kadar yaygın bir etki oluşturmamıştır.

 
20. COVİD-19

COVİD-19, 2019'da Çin’in Vuhan kentinden çıkıp oradan dünyaya yayılan şiddetli akut solunum sendromu SARS-CoV-2'nin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. O zamandan günümüze hızlı bir şekilde yayılmaya devam devam eden bir pandemiye neden olmuştur. Ateş, öksürük, yorgunluk, nefes almakta zorluk, koku ve tat alma duyusunda kayıp gibi şikâyetler sıkça görülen semptomları arasındadır. 2021 Ocak ayı itibariyle 2 milyon insanın ölümüne neden olmuştur. Dalgalar şeklinde sürekli başa saran korona virüse karşı geliştirilen aşılarla virüsün azalacağı tahmin edilmektedir.

Ayrıca bakınız

Dünyanın 7 Harikası

Dünyada En Çok Konuşulan Diller Hangileridir?

Dünyanın Enleri

Dünyanın En İlginç Bilgileri

Hangi Ülkenin Neyi Meşhur?

Dünya Tarihindeki En Büyük Salgınlar

Ülkelerin Para Birimleri

Tac Mahal

Eyfel Kulesi

Türkiye'de Kışın Gezilmesi Gereken Yerler

Hangi İlin Nesi Meşhur

Türkiye'de Enler ve İlkler

Deprem Nedir? Deprem Öncesi, Anında ve Sonrasında Acil Yapılması Gerekenler

Küresel Isınma Nedir? Küresel Isınmanın Nedenleri ve Sonuçları

Biyolojik Silah Nedir? Biyolojik Silahın Tarihçesi

Hava Kirliliği Nedir? Nedenleri, Zararları ve Alınacak Önlemler

 

Ana Sayfa

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder