Karanlık
korkusu, gerçekte korkulu olmayan bir nesneden ya da durumdan korku duymak ve
bundan kaçınmak olarak tanımlanır. Çocukluk dönemi korkuları doğru olarak
yönetildiğinde zamanla ortadan kalkar. Çocuklara bu dönemde yanlış
uygulamalarla yaklaşmak korkunun devamına sebep olur.
Çocuğun
karanlık korkusunu yenmesinin temelinde ailedeki tutum ve alışkanlıklar yatar.
Hiçbir neden yokken çocuğun uyuduğu odanın ışıklarını açık bırakmak bu nedenler
arasında yer alır. Çocuk, bu durumda şüphelenmeye başlar ve karanlığın
korkutucu bir durum olduğuna karar verir. Çocuk, kendi düşüncesinin doğru
olduğuna inanmaya başlar. Bu da onda karalık fobisine neden olur. Çocuk, o
odadaki durumu geneller ve ileriki dönemlerde korku tamamen genelleşmeye
başlar.
Çocuklar,
zaman zaman tek başına yatmak istemezler. Yatsalar dahi gece ter içinde uyanıp
çığlık atarlar. Anne ve babalarının yanına sığınmaya başlarlar. Anne ve babalar
da loş bir ışıkta veya tamamen aydınlıkta çocuğu uyutmaya çalışırlar. Çocuk
için asıl tehlike de burada başlar. Bu, çocukta karanlık korkusunun başlamasına
neden olur. Bunun için ailelerin bu konuda bilinçli olmaları kendi korku ve
endişelerini çocuklarına aktarmamaları gerekir.
Karanlığın
yol açtığı bilinmezlik, çocuğun korkular yaşamasına sebep olur. Çocuklar
karanlıkta bir şey göremedikleri için bir saldırıya maruz kalacaklarını
düşünür. Bazen de farklı korkular geliştirir. Bu, çocukların farklı endişeler
taşımasını beraberinde getirir. Kendilerine tehdit olarak algıladıkları
durumlarla nasıl baş edeceklerini akıl edemediklerinden çocuklarda karanlık
korkusu oluşmaya başlar.
Karanlıktan
korkan çocuklar, ilkin sürekli yattıkları yatak odalarına karşı olumsuz bir
tepki geliştirirler. Odalarına girmeleri gerektiği zamanlarda asla gitmek
istemezler. Kendilerince mantıklı gördükleri bazı bahanelerle durumu
savuşturmaya çalışırlar. Bu, onlarda her zamankinden farklı bir durumunun ortaya
çıkmasına da neden olmaktadır.
Aileye
burada düşen en önemli görev çocuğa yaklaşım tarzında kararlı olmalarıdır. Aile,
bu durumda çocuğu anlamaya çalışmalı, çocuğu zorla odaya göndermemeye dikkat
etmeli ve onunla iyi bir iletişim geliştirmelidir. Çocuğa yalnız olmadığını
ebeveyn hissettirmelidir. Çocuk, anne ve babasını bu durumda yanında gördüğünde
hem cesaretlenecek hem de çocuğun kendine olan güveni artacaktır.
Anne
ve baba, bu aşamadan sonra sabırla aşama aşama çocuğun karanlık korkusunu
yenmesine çalışmalıdır. İlkin yarı ışıkta bir süre çocuğu yatırmaları gerekir.
Çocuk, zamanla bu duruma alışacak ve karanlık korkusu bir nebze
yavaşlayacaktır. Sonra çocuk aralıklı bir şekilde karanlıkta yattığında
alışmaya başlayacak ve bu korku zamanla yavaş yavaş ortadan kalkacaktır.
Karanlık
korkusu olan çocuklara klasik yaklaşımlarda bulunmak korkuyu
derinleştirecektir. Örneğin birçok kişi ''Abartma'' veya ''Korkulacak ne var,
niçin yatmıyorsun?'' gibi ifadelerle soruna çözüm üretmeye yeltenir. Bütün
korkularda olduğu gibi karanlık korkusunda da bu yaklaşımlar sorunu çözmemekte
hatta sorunu derinleştirmekte ve kalıcı hale getirmektedir.
Bazı
anne ve babalar da karanlık korkusu yaşayan çocuğu zorlayarak yeniden yatması
için çabalar. Çocuğu yalnız yatırmak için var gücüyle uğraşır. Bu, sorunu
çözmekten uzak olan bir yaklaşım tarzıdır. Ailenin yapması gereken çocuğa
sevgiyle yaklaşmak ve onunla birlikte odaya gidip bir süre onunla odada
kalmaktır. Bu davranış, çocuğun hem güven kazanmasına etki edecek hem de bunu alışkanlık
edinmesini sağlayacaktır.
Çocuğun
sürekli olarak gece uyanıp anne-babasının yatağına gelip orada uyumaya
çalışmasına anne-babanın izin vermesi oldukça yanlış bir durumdur. Aile, bu
durumda çocuğu kırmadan yanında olduğunu hissettirerek onunla birlikte tekrar
odaya gitmelidir.
Çocuğu tek başına koyu karanlıkla baş başa bırakmak da bir çözüm sunmaz tersine korkunun ileri düzeye taşınmasına neden olur. Çocuğu anlamaya çalışmak, onunla duygusal bağı güçlendirmek, onunla iş birliğine dayalı bir yaklaşım tarzı geliştirmek, ona hoşgörü ile davranmak, onunla daha fazla vakit geçirmek ve aşamalı olarak sorunu çözmeye çalışmak en iyi yaklaşım tarzı olacaktır.
Çocukların
Karanlık Korkusunu Yenmeleri İçin Yapılması Gerekenleri Kısaca Özetlersek;
- Çocuğunuzla karanlık korkusunu anlatırken olabildiğince sakin olun. Onu dinleyin, karanlık korkusunu asla abartılı bir şekilde anlatmayın.
- Çocuğa güven aşılayın. Çocuğa karanlık korkusunu tarif edin. Bunu rahatlıkla yenebileceğini hissettirin.
- Çocuğunuz bu korkuyu yaşadığı zaman gösterdiği davranış şekillerini asla alaya almayın, çocuğu kınamayın, ona sinirlenmeyin, başkaları yanında asla onu küçük düşürmeyin.
- Çocuğunuza sürekli olarak onu güçlü kılacak şekilde davranın. Çocuğunuza karanlık korkusuyla mücadele etme gücü verin.
- Birçok kişinin yaptığı gibi çocukları hayvanlarla korkutmayın. Yatağın altında veya dolapta canavar var gibi söylemler geliştirmeyin. Böylece zorla uyutmaya çalışmayın.
- Televizyonda asla korkutucu şeyleri çocuğunuza izletmeyin. Onun yaş seviyesine uygun olmayan programları izlemesine müsaade etmeyin.
- Televizyondaki şiddet içerikli sahneler, sesler çocuklarda geceleri korkuya ve bu da çocuğun uyanmasına dolayısıyla karanlık korkusuna neden olmaktadır. Çocuğu bunlardan uzak tutun.
- Cadılar, canavarlar, dinozorların olduğu filmleri izleyen çocukların ruh hali korkulara açık hale gelir. Karanlık korkusu da bu korkular içerisinde yer alır. Bunu önemseyin.
- Çocuklara karşı etkili iletişim kurun, onları anlamaya çalışın ve saygı çerçevesinde bir ilişki geliştirin.
- Çocuğa karanlık korkusunun korkulacak bir şey olmadığını anlatmaya çalışın. Onu bu konuda ikna etmeye gayret edin.
- Asla ve asla sürekli olarak yataklarından çıkıp sizin yatağınızda yatmalarına göz yummayın. Ona anlayış göstererek kendi yatağında yatmasını sağlayın ve destek olun. Yılmayın.
- Çocuğun kendi yatağında yatmasını küçük yaşlarda, okul öncesi dönemden başlatın. Bu konuda bilinçli ve kararlı bir tutum geliştirmeye çalışın.
- Çocuğun kaygısını azaltmak için uykuya yakın saatlerde onunla vakit geçirin. Bu, onun sakin ve neşeyle uykuya dalmasını sağlayacaktır.
- Çocuğun karanlık korkusu konusunda ona rol model olmaya çalışın. Annesinde ya da babasında karanlık korkusu olduğunu fark eden çocuk bunun korkutucu bir şey olduğuna inanır ve bunu yoğun yaşar.
Ayrıca bakınız
Çocuğun Okul Başarısını Artırmanın Yolları
Koçluk Nedir? Öğrenci Koçluğunun faydaları Nelerdir?
Verimli Ders Çalışma Teknikleri
Çoklu Zeka Kuramı ve Zeka Türleri
Aile İçi Şiddet Çocuğu Nasıl Etkiler?
Çocuk Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuklarda Karanlık Korkusu Nasıl Geçer?
Etkili Sınıf Yönetimi Nasıl Olmalıdır?
Kelebek Etkisi Nedir? Örnekler
Pazartesi Sendromu Nedir, Nasıl Atlatılır?
Mobbing Nedir, Türleri Nelerdir, Nereye Başvurulur?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder