Denizlerimizde
yaklaşık olarak 250 civarında balık türü yaşamaktadır. Balık eti, protein ve vitamin
açısından oldukça zengin bileşenler içerir. Balık eti, A, B1, B2 ve D vitaminlerini içerir.
Faydaları saymakla bitmeyen balıkların başlıca türleri şunlardır:
Palamut,
sürüler halinde yaşayan pulsuz siyah etli bir balıktır. Sırt kısmı çizgili,
karnı gümüş rengindedir. En lezzetli palamutlar, Karadeniz ve Marmara’da yaşar.
Yaşam alanı oldukça geniş olan bu deniz balığı en çok tüketilen balıklar
arasında yer alır. Ağustos ayının başında avlanmaya başlanan palamut, sonbahar
ve kış aylarında oldukça lezzetli olur. Tavada, ızgarada ve fırında tercih
edilir.
Hamsi
Özellikle
Karadeniz Bölgesi'nin temel protein kaynağı ve gıdasını karşılayan hamsi;
Türkiye'de en çok avlanan deniz balığıdır. İsmi Karadeniz ile anılır.
Karadeniz'den sonra en çok Marmara'da avlanır. Karadeniz hamsisi Azak ve
Karadeniz diye ikiye ayrılır. Azak hamsisi, Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi'nde
bulunur. Karadeniz hamsisi ise Kuzeybatı Karadeniz'de üremesini gerçekleştirir.
Kasım ayından kış ayı bitimine kadar Trakya kıyılarına ve Marmara'ya göç eder.
Yumurtlamak üzere nisanda tekrar Karadeniz'e çıkar. Fiyatından dolayı çok fazla
tercih edilen hamsinin her türden yemeği yapılır. Tavada çok lezzetli olur.
Ağzı
öne uzayabilen, gözleri iri, kuyruğu derin çatallı olan bir balıktır. Göçmen
balık türleri arasında yer alan istavritin Marmara, Karadeniz ve Ege'de yaşayan
yerli türleri de vardır. İki türü vardır. İstavrit balığının eti en çok kış
aylarında lezzetli olur. Marmara ile Karadeniz arasında gidip gelen bu balık
türünün eti tavada ve fırında oldukça lezzetlidir.
Çipura,
Ege Denizi balığıdır. Sürüler halinde gezerler. Elips şeklinde yassı vücudu,
beyaz karnı, gri sırtı ile tanınır. Her mevsimde yenebilen çipuranın ızgarası,
buğulaması, fırını oldukça lezzetli olur.
Yerli
balık türleri arasında yer alır. Levrek balığı Atlantik Okyanusu'nun
kuzeydoğusundan Akdeniz ve Karadeniz'e kadar çok geniş coğrafyada yaşayabilir.
Türkiye'de en çok Ege Denizi ve Akdeniz'de bulunur. Bayağı ve benekli levrek
olmak üzere iki çeşidi vardır. Sırt kısımlarındaki benek sayısının çokluğu ile
bilinir. Kış aylarında ve ilkbaharın eti oldukça lezzetli olur. Daha
çok ızgarası tercih edilen levrek balığı sebzelerle birlikte fırında
pişirildiğinde de oldukça lezzetli olur.
Lufer;
Akdeniz, Karadeniz, Marmara, Hint okyanusu ve Atlas Okyanusu'nda sürüler
halinde dolaşan pullu bir göçmen balıktır. Soğuk denizde yaşayan lüferler daha
yağlı olduğundan daha lezzetli olur. Eylül ortasından ocak sonuna kadar oldukça
lezzetlidirler. Bu devre içinde ızgarası tavsiye edilir. Diğer zamanlarda
pilakisi, buğulaması ve tavası güzel olur.
Lezzeti
ve kılçıksız oluşundan dolayı tavuk balığı olarak da bilinir. Marmara ve
Karadeniz balığıdır. Diğer denizlerimizde de yaşar. Mezgit'in Türkiye'de alt
çenesinde küçük bıyık olan tür ile tavuk balığı olarak bilinen iki türü vardır.
Şubat, mart, nisan aylarında tavada ya da ızgarada pişirildiği zaman eti
oldukça lezzetlidir.
Gözleri
vücudunun sol tarafında bulunan denizin tabanında yatan bir balık türüdür.
Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz'de yaşar. Karadeniz'de çok olduğu için
Karadeniz balığı olarak bilinir. Yatan balık tipleri arasında yer alıp bütün
yaşamı boyunca dipte yatar. Yassı, oval vücudu ve yarısı siyah, yarısı beyaz
olan kalkan, beyaz tarafındaki düğmeleri ile tanınır. En lezzetli zamanı
ocak–mart ayları arasıdır. Tavası çok güzel olur. Izgara ya da şişte
pişirildiği zaman da lezzetli olur.
Kolyosa
oldukça benzeyen, sürüler halinde dolaşan göçmen bir balıktır. Yazı
Karadeniz'de geçiren uskumru sonbaharda Marmara'ya iner ve kışı burada geçirip
yumurtlar. İlkbaharla birlikte tekrar Karadeniz'e geçer ve yazın sonuna kadar
burada kalır. Vücudu iğ şeklinde olan uskumru, sırttan aşağıya inen
yeşilimsi-mavi rengi ile üzeri lekeli bantlarıyla tanınır. Eti çok
lezzetlidir. En lezzetli olduğu dönem sonbahar ve kış aylarıdır. Izgarası,
dolması, köftesi çok güzel olur.
Bütün
denizlerimizde yaşayan pullu, göçmen balık türüdür. Denizlerimizde 6 türü
yaşamaktadır. Yine Van Gölü'nde yaşayan ve oldukça lezzetli olan inci kefali
türü de vardır. Eti sonbahar, kış ve ilkbaharda oldukça lezzetlidir. Buğulaması
ve pilakisi çok güzel olur.
Bir
dip balığı olan barbunya, ekonomik değeri oldukça yüksek, lezzetli bir
balıktır. Kış aylarını sahil kesimlerde geçirir. Dört çeşidi bulunup en iyisi
sırtı kırmızı ve karın kısmı beyaz olan kaya barbunyasıdır. Ekim ayında eti
oldukça yağlı ve lezzetli olur.
Marmara,
Akdeniz, Ege'de yaygın olarak yer alır. Açık kırmızı renkli, eti beyaz, pullu
çok olan bir balıktır. Kılçıklarının çok olmasından dolayı çok fazla tercih
edilmez. En lezzetli olduğu aylar ilkbahar aylarıdır.
Türkiye'de
tüm denizlerde bulunan sürüler halinde yaşayan uskumruya oldukça benzeyen bir
balık türüdür. En yağlı zamanı ocak ayıdır. Daha çok tavası yapılır. Tuzlaması
da oldukça güzel olur.
Akdeniz,
Ege, Marmara'da oldukça yaygın olan kupes, gözleri iri olan bir balık türüdür.
Avlanması oldukça kolaydır. Eti yaz mevsiminde oldukça lezzetlidir. En çok
ızgarası tercih edilmektedir.
Mevsimsel
özelliklere göre Marmara, Karadeniz ve Akdeniz arasında gidip gelen bir balık
türüdür. Etinin en lezzetli zamanı sonbahar ile kış aylarıdır.
Orkinos,
ton balığı olarak da bilinen göçmen balık türüdür. Birçok türü vardır. Çok
hızlı yüzüp küçük balıkları avlar. Eti konservelikte kullanılır. Mart,
haziran, temmuz, ağustos ayları üreme dönemleridir.
Oldukça
gelişmiş solungaçları ve gırtlak yapılarıyla bilinir. Marmara, Akdeniz ve Ege
denizinin fazla göç etmeyen, yerli balığı olan kırlangıca Karadeniz'de de yer
yer rastlanır. Ilık denizlerin sahillerinin yakınlarında çiftler şeklinde
yaşar. Özellikle çorbası ve buğulaması oldukça lezzetli olur.
Tekir,
yuvarlak yapılı ve vücut rengi kırmızı veya pembemsi renkte olan başın altında
çift bıyık bulunan bir balık türüdür. Barbunyaya oldukça benzeyen ve bütün
denizlerimizde bol avlanan, ekonomik değeri yüksek bir balıktır. Eti yaz
aylarında oldukça lezzetlidir. Tavada daha çok tercih edilir.
Daha
çok Akdeniz'de olmak üzere Çanakkale Boğaz'ında bulunan bir balık
türüdür. Mercana oldukça benzer. Temmuz ayından eylül ayının sonuna
kadar etinin en lezzetli zamanı olarak bilinir. Izgarada daha çok tercih
edilir.
Ege'nin
ünlü balığıdır. Etinin beyazlığı ve iriliği ile tanınır. Büyük olması
nedeniyle parçalara ayrılarak satılır. Çok lezzetli olarak
bilinir. Ağustos ve eylül arası oldukça lezzetli olup genellikle
çorbası yapılır.
Sardalya
balığına benzeyen çaça balığı daha çok Karadeniz'de bulunur. Gümüşi pulları ve
açık gri renkte eti vardır. Ocak ayında sürüler şeklinde Marmara'ya geçerler.
Izgarası, kızartması oldukça lezzetlidir. Salamurası yapılabilir.
Hamsinin
yakın akrabası olarak adlandırılan sardalya, sürüler şeklinde yaşar ve kıyılar
boyunca göç eden gezici balıklardır. Sardalya adı konserve işleminden dolayı
konserve ile özdeşleşmiştir. En lezzetli ayları temmuz ile ekim arasıdır.
Kurutularak, tuzlanarak ve dahası balık yağı ve balık unu elde etmekte
kullanılır. Izgarası, buğulaması daha çok tercih edilir.
Karagöz,
elips şeklinde, yassı, gümüşi pulları olan yerli bir balık türüdür. Karagöz,
her mevsim yenilebilir. Izgarası, buğulaması ve çorbası oldukça güzel olur.
Yerli balıklarımızdan olan dil balığı, Ege ve Akdeniz'de bolca yakalanır. Bütün mevsimlerde yenebilir. Sonbahar ve kış aylarında eti daha lezzetli olur. Tavası daha çok tercih edilir.
Ayrıca bakınız
Balık Türleri
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder