BilgiSitem: Ağız Kuruluğu Neden Olur?

Ağız Kuruluğu Neden Olur?

Ağız kuruluğu, ağzımızın alışılmadık şekilde kuru olmasıdır. Devam ettiğinde diş sağlığı başta olmak üzere birçok sıkıntıya yol açan yaygın bir problemdir. Tükürük salgısının azalması ile ağzın içinin nemsiz kalması olan ağız kuruluğu pek çok problemin ve önemli hastalıkların nedeni olabilir.

Ağız kuruluğu, besinlerin sindirimi, diş ve diş eti hastalıkları, ağız içi enfeksiyonları ve tükürük akışının azalması neticesinde birçok soruna neden olur. Tükürük, ağız içindeki bakteri ve mantarları kontrol altında tutarak enfeksiyonları önler.

Ağızda kuru bir hissin olması, diş çürüklerinde artış, sık sık susama, batma hissi, konuşmada problem yaşama, ağızdaki yaralar, dudak çatlakları, boğaz kuruluğu, ağızda ve özellikle dilde yanma ya da karıncalanma hissi, nefesin kötü kokması, çiğneme ve yutmada güçlük çekme, ses kısıklığı, dil ağrısı, kuru geniz, boğaz ağrısı ağız kuruluğunun başlıca belirtileri arasında yer alır.

Ağız Kuruluğunun Başlıca Nedenleri Şunlardır:

Bazı İlaçların Yan Etkileri

Ağız kuruluğuna neden olan çok sayıda ilaç olsa da bazı ilaçlar özellikle ön plana çıkar. Depresyon, tansiyon ilaçları, ağır kesiciler, burun açıcı ilaçlar, idrar söktürücü ilaçlar, alerji ilaçları, diyabet ve parkinson ilaçları, romatizma hastalıklarında ve kanser tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve kemoterapi uygulaması ağız kuruluğunu engelleyen tükürük bezlerine zarar verir. Tükürük akışının azalması ağız kuruluğuna neden olur.

Sigara İçmek

Sigara içen kişilerde diş bakteri plağı gelişimi artar ve zamanla dişeti problemleri ve ağızda yer yer iltihaplanmalar olur. Sigara içmek, tükürük bezlerine zarar verdiği için ağız kuruluğu ortaya çıkar. Sigara içen kişilerde sık sık ağız kuruluğu şikâyetinin ortaya çıkması normaldir. İçerdiği birçok kimyasal yüzünden sigara, ağızda gerektiği gibi ve yeterli tükürük üretilmesini engeller. Bu da ağız kuruluğuna neden olur.

Sıvı Kaybı

Dehidratasyon, en basit şekilde sıvı kaybı olarak tanımlanabilir. Vücut, harcadığı kadar sıvı almazsa vücuttaki sıvı kaybı süreci başlamış olur. Sıvı kaybı arttıkça terleme ve idrara çıkma azalır, dokular kurumaya başlar ve sonunda organlar hasar görmeye başlar. Bu durum ağız kuruluğuna yol açar. Vücudun sıvı kaybını azaltmak için kafein içeren yiyeceklerden uzak durmak, vücudun sıvı ihtiyacını gideren salatalık gibi bol su içeren yiyecekleri tercih etmek gerekir.

Ağızdan Nefes Alma

Sağlıklı bir yaşam için nefesin burundan alınıp verilmesi gerekir. Sinüzit, alerji, burunda et olması gibi nedenler burundan nefes almayı zorlaştırır. Bu durumda nefes almak için ağız devreye girer. Sağlıklı nefes alabilmek için ağın kapalı olması gerekir. Burada oluşan hava, ağız ve tükürüğü kurutur. Gece ağzı açık uyumak ağız kuruluğuna neden olur. Ağızdan alınan nefes fizyolojik dengesizlik oluşturur.

Obezite

Besinlerle alınan enerji miktarının, metabolizma ve fizik aktivite ile tüketilen enerji miktarını aştığı durumda ortaya çıkan ve halk arasında şişmanlık olarak bilinen obezite de ağız kuruluğuna neden olur. Doğrudan şeker hastasını tetikleyen obezite böylece dolaylı olarak da ağız kuruluğuna ortam oluşturur.

Stres

Stres, kişinin algıladığı herhangi bir tehdit ile fiziksel ve duygusal olarak başa çıkamaması nedeniyle oluşan ve insanın günlük hayatını genellikle olumsuz etkileyen gerilimli bir süreçtir. Ağız kuruluğunun asıl nedeni olan tükürük bezleri sinir sistemi ile doğrudan ilişkili olduğundan kişinin strese sokan tüm durumlarda ağız kuruluğu oluşur. Stresin fiziksel belirtileri arasında yer alan aşırı terleme de ağız kuruluğuna neden olur.

Sinir Hasarları

Sinir hasarı, sinir dokusundaki hasardır. Sinir dokusu, sinir sisteminin ana bileşenidir. Beyin, omurilik ve sinirler vücut işlevlerini ayarlar ve kontrol eder. Özellikle baş ya da boyun bölgesinde sinir hasarına yol açan bir yaralanma ya da ameliyat sonrası ortaya çıkan durum ağız kuruluğuna neden olur.

Enfeksiyon Hastalıkları

Enfeksiyon, bakteri, virüs, mantar veya diğer organizmaların vücuda girip hücrelerde tutunarak üremesi sürecine verilen addır. Özellikle tüberküloz ve benzeri hastalıklar, ateşli hastalıklar, idrar yolu enfeksiyonları, ishal, grip, solunum yolu enfeksiyonları, menenjit, beyin enfeksiyonları vücudun dengesinin değişmesine ve ağız kuruluğuna neden olur. Nezle, grip, sinüzit ve bademcik iltihabı gibi solunum yolu enfeksiyonlarında solunum zorluğu ve ateş belirtileri ciddi bir şekilde görüldüğünden vücudun sıvı kaybı artar. Bu da ağız kuruluğuna neden olur.

Depresyon

Depresyon, sürekli bir üzüntü ve ilgi kaybına neden olan bir duygu durum bozukluğudur. Kişinin duygu durumunu etkileyen ve günlük yaşantısını zora sokan depresyon obezite, diyabet gibi ciddi sağlık sorunlarını tetikler. Diyabet ve obezite vücutta sıvı kaybına neden oldukları için ağız kuruluğu da bunun bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Astım

Astım, solunum yollarını tıkayan ve nefes almayı zorlaştıran kronik bir hastalıktır. Nefes alırken hırıltı, öksürük, göğüste ağrı veya sıkışma, nefes darlığı astımın önemli belirtileri arasında yer alır. Astım atakları, vücudu gerdiği için vücutta zorlanmalara neden olur. Bu da vücudun daha çok sıvı kaybı anlamına gelmektedir. Sonuçta ağız kuruluğu ortaya çıkar.

Alerji

Polenler, hayvan kepekleri, toz akarları ve havadaki küf gibi alerjenler alerjinin en yaygın nedenleri arasında yer alır. Polen ve ev tozları gibi alerjenler alt solunum yollarını etkileyerek astım, öksürük, nefes darlığına yol açar. Bu alerjenler, üst solunum yollarında da burun akıntısı, hapşırık gibi belirtilere yol açar. Ayrıca burunda et büyümesi, astım ve sinüzit gibi sorunlara neden olur. Bu da ağız kuruluğuna yol açar.

Soğuk Algınlığı

Havaların düzensiz seyretmesi birçok kişide burun akıntısına, baş ağrısına, hapşırık ve kırgınlığa neden olur. Soğuk algınlığı olarak ifade edilen ve gribe göre daha basit seyreden bu belirtiler de sıvı kaybına ve ağız kuruluğuna ortam hazırlar.

Hipertansiyon

Damarın içindeki kanın damar duvarına yaptığı yüksek basınca hipertansiyon denir. Yüksek tansiyon nedeniyle organları besleyen damarlarda tıkanma ve organlara giden kan akışının bozulmasından organ yetmezliği ortaya çıkar. Baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, halsizlik, yorgunluk en önemli belirtileridir. Vücut dengesinin bozulmasıyla hem sıvı kaybı artar hem de ağızdaki akışkanlık azalır. Bu da ağız kuruluğuna neden olur.

Mide Rahatsızlıkları

Midede farklı nedenlerden çeşitli hastalıklar ve sorunlar ortaya çıkar. Gastrit, ülser, reflü, mide fıtığı hazımsızlık bunların başında gelir. Midedeki bu rahatsızlıklar sindirimin başladığı yer olan ağzı olumsuz etkilediğinden ağız kuruluğuna neden olur.

Ağız Kuruluğu Nasıl Giderilir?

Tükürük akış hızını hızlandırmak için tükürük bezlerini çalıştıran ilaçlar kullanılabilir.
Tükürük akışını artırıp ağız kuruluğunu gideren şekersiz sakızlar çiğnenebilir.
Her gün düzenli olarak dişler fırçalanabilir.
Boğaz kuruluğunu önlemek için ağız hijyenine daha çok dikkat edilebilir.
Ağız kuruluğuna neden olan diş çürüklerini önlemek için diş arasındaki boşluklar diş ipiyle temizlenebilir.
Ağız kuruluğuna neden olan sigara, alkol ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Ağız kuruluğunu önleyen su ve şeker içermeyen sıvılar bol bol tüketilebilir.
Odadaki nemi artırmak için odada buhar cihazı bulundurulabilir.
Ağızdaki tükürük akışını artırmak için ağız gargarası kullanılabilir.
Nefes almanın doğal yolu olan burundan nefes alınmalıdır.
Ağız kuruluğuna neden olan diş çürüklerini azaltmak için florür içeren diş macunları ile dişler fırçalanmalıdır.
Ağız kuruluğuna neden olan reflü, ülser, gastrit gibi mide rahatsızlıklarının oluşmaması için önlem alınmalıdır.
Ağız içinde bakterilere uygun bir ortam hazırlayan ve bakterilerin çoğalmasını sağlayan fazla şeker tüketmekten kaçınılmalıdır.
Takma dişlerin ve diş cihazlarının temizlemesine özel önem verilmelidir.
Çeşitli nedenlerden tıkalı olan burunla uyku uyumamak gerekir.
Sindirim sisteminin deposu olan midenin zorlanmaması için besinler iyice çiğnenmelidir.